Recollecting Landscapes

1904 - Massart: Wezemaal 42

Deze foto uit 1905 geeft een beeld van de vrij arme zandleemgronden in het noorden van het Hageland. De landbouwbedrijven in deze streek waren relatief klein. Ze waren met elkaar verbonden door aardewegen. Aan de horizon domineert de Wijngaardberg van Wezemaal met centraal op deze heuvel een houten staakmolen. Deze typische berg is een getuigenheuvel, met name een Diestiaanheuvel. Hij is tweeënzeventig meter hoog en zijn harde gesteentesa-menstelling duidt op een relict van ruim vijftien miljoen jaar geleden. Toen overspoelde de (Diestiaan)zee heel Laag-België. Net zoals voor onze Noordzeekust nu, ontstonden toen zandbanken. De toppen daarvan staken bij laag tij boven het zeewater uit waardoor de lucht erop kon inwerken en de in het zand aanwezige ijzermineralen oxideerden. Daardoor gingen de zandkorrels stevig aan elkaar klitten tot een coherent gesteente. Dit vormde een schild dat bestand was tegen erosie (fotoset 50). Terwijl de rest van het landschap erodeerde bleven de heuvels staan. Deze puntrelicten hebben naast hun visuele aanwezigheid ook sterk de economie van deze streek bepaald. De heuvel was lang een erg bosrijk gebied en werd onder andere beheerd omwille van het hakhout. De zuidelijke, warmere helling werd intensief gecultiveerd voor wijnbouw. Getuige daarvan is de Wijngaardmuur op de kam van de heuvel. De wijnmuur werd opgetrokken om drie redenen. De voornaamste reden was de bescherming van de gevoelige wijnranken tegen de noordenwind. Bovendien werden de wijngaardgronden zelf ontlast van het teveel aan losse brokken ijzerzandsteen. Tenslotte vormde de muur ook een barricade tegen ongewenste dieren uit het hoger gelegen bos. Halfweg de negentiende eeuw werd echter vrij bruusk een einde gemaakt aan deze wijnbouw. In de plaats kwamen laagstammige appel- en perenbomen.