Recollecting Landscapes

1904 - Massart: Koksijde 2

Massart nam deze foto in 1905 in de duinen van Koksijde. Op de voorgrond van de foto is zeewolfsmelk (Euphorbia paralias) te zien. Deze plant is typisch voor de zandige kusten van West- en Zuid-Europa. In België is ze echter alleen te vinden in de duinen tussen de Franse grens en Oostende. De plant gedijt in de strandzone die regelmatig door de zee overspoeld wordt. Men vermoedt dan ook dat de vruchten, zaden of zijstengels van de zeewolfsmelk door de zee verspreid worden en dat de plant zich na het aanspoelen voortplant. De zijstengels zorgen er bovendien voor dat stuivend zand wordt vastgehouden. De naam zee-wolfsmelk verwijst naar het giftige, bijtende sap van de plant. Op de foto van Massart is de zeewolfsmelk te zien in een typische combinatie met helm (Ammophila arenaria). Deze plantengemeenschap verzorgt het typische beeld van de blonde duinen (fotoset 1). De foto toont een ongeschonden, niet betreden vegetatie met veel jonge scheuten aan de rand (linker benedenhoek). Het niet begroeide deel bovenaan links op de foto vertoont konijnensporen. Vanaf de eeuwwisseling tot na de Tweede Wereldoorlog leefden veel konijnen in de Belgische duinen. Dit jachtwild werd honderden jaren geleden aan de kust geïntroduceerd. De konijnen hadden samen met de grote grazers (koeien, ezels, schapen) een grote impact op het open houden van de vegetatie. Zo zouden de konijnen onder andere jonge duindoorn (Hippophae rhamnoides) opeten waardoor verruiging werd tegengehouden. In de jaren 1950 kromp de konijnenpopulatie sterk in ten gevolge van mixomatose. Het duindoornstruweel kreeg hierdoor vrij spel en de helmduinen werden stelselmatig overwoekerd (fotoset 1 en 3). Later kon de konijnenpopulatie zich tijdelijk herstellen, maar in de jaren 1990 kwam er de Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD) waardoor de konijnenpopulatie opnieuw drastisch verminderde. Dit is meteen één van de redenen waarom er vandaag zoveel duindoorn op de duinen wordt teruggevonden.