Recollecting Landscapes

1980 - Charlier: Bornem 34

De transformatie van de dijken van begin 1900 tot en met 1980 moet worden gezien binnen de context van beheersmaatregelen van de overheid. Deze veranderingen kwamen er zowel door wijzigingen in het beleid als door reacties op crisismomenten. Tot 1966 stond de Spierbroekpolder, samen met de Hingenebroekpolder, onder het beheer van één polderbestuur. Dit gebied werd gefotografeerd door Massart. Dergelijk bestuur, meestal kortweg aangeduid als 'polder', was oorspronkelijk samengesteld uit de belangrijkste grondeigenaars van het betrokken gebied en hadden als opdracht het onderhouden van de dijken en het toezien op de drooglegging van de op het water gewonnen gronden. Deze taak was echter niet eenvoudig. Een tekort aan werkingsmiddelen en onverwachte regenval gooiden vaak roet in het eten.

Reeds vanaf de jaren vijftig was de zomerdijk met de typische notelaars verdwenen. In 1954 werd een eerste belangrijke dijkversterking uitgevoerd en verdwenen de knotwilgen, de hoge rietgordel en de overige vegetatie. In januari 1976 speelde de grote overstroming een nog beslissender rol voor de dijktransformatie. Als antwoord op deze wateroverlast werd ook in Bornem het Sigmaplan opgestart. De gevolgen zijn duidelijk te zien op Charliers foto uit 1981. Dit plan zorgde voor een dijkversteviging door middel van verhoging en bescherming met rotsblokken. De landzijde werd eveneens versterkt met talluds die links vooraan op de foto te zien zijn. Het volledig weren van bomen en struiken opende een perspectief op de winterdijk. Het spreekt voor zich dat het Sigmaplan grootschalige landschapsveranderingen meebracht.

(zie studie Bornem)